StemUp is er voor iedereen: technische vakmensen in de dop, tieners die over een aantal jaren uitstromen naar de universiteit en toekomstige burgers die een hele andere kant uitgaan maar technologisch ontwerp weten te waarderen. StemUp is er óók voor leerlingen die net in Nederland zijn, zoals die van de Yonder ISK (Internationale Schakelschool). Hieronder een indruk van een StemUp les aan de eerstejaars leerlingen.
Toekomstperspectief
Abash laat vol trots zien hoe hij tien ledlampjes aan de batterij heeft bevestigd. Sarah legt aan haar buurmeisje uit waarom haar lampjes niet branden. Wie Abash, Sarah en de andere leerlingen in de weer ziet met het monteren en demonteren van ledlichtjes, kan zich moeilijk voorstellen dat techniekdocent Joris de les nog geen half uur eerder opende met de vraag: “Wat is elektriciteit?” Joris verklaart: “Ik pols altijd eerst wat ze al weten. Niet alleen om hun kennis te peilen maar ook om de Nederlandse taal te versterken, want dat is hun grootste uitdaging. In een internationale schakelklas werken leerlingen in korte tijd hard aan een basisbeheersing van de taal, waarmee de deuren tot werk en vervolgopleiding voor hen moeten opengaan. Het is fijn om te weten dat ze woorden als ‘elektriciteit’, ‘licht’, ‘kleur’ en ‘verbinding’ begrijpen want die staan centraal bij het soldeerproject van Junior IOT.”
“Wat is dit?”, vraagt Joris aan de klas. “Een ledlamp,” antwoordt een jongen vooraan. “Heel goed. Dat zit bijvoorbeeld in het snoer van je telefoonoplader, of de lampen van de auto. Weet iemand waar het nog meer in zit?” De leerlingen noemen de fiets, tram, trein en scooter, waarop de docent met een paar voorbeelden aangeeft dat de wereld is vergeven van ledlampjes.
“Het is echt belangrijk dat ze vóór ze de handen uit de mouwen steken, weten dat ze niet zomaar met iets aan de slag gaan maar dat ze gaan werken met technologie die hun leven bepaalt. Door daar zelf vorm aan te geven, kunnen ze het gevoel krijgen dat ze letterlijk meer grip hebben op hun leven.”
Zelfvertrouwen
“In dit StemUp programma staat niet de theorie maar vooral het dóén centraal,” aldus Marja, collega-techniekdocent en teamleider van het programma op de ISK-school. “De focus op deze school ligt op taal, maar dit is een van de weinige vakken waar de leerlingen met hun handen bezig kunnen zijn en andere vaardigheden en talenten worden gezien. Met dit project kunnen ze laten zien wat ze in huis hebben, dat is heel goed voor hun zelfvertrouwen.”
Dat laatste kan men letterlijk nemen op ISK Yonder. Het lokaal is namelijk speciaal aangepast door houten schotten te vervangen door vitrines waarin leerlingen de werkjes tentoonstellen. Iedereen die over de gang loopt kan nu zien wat de leerlingen in het lokaal doen en wat ze gemaakt hebben. “Dat trekt enorm de aandacht,” stelt StemUp coach Sofie tevreden vast.
StemUp
StemUp is een leer- en ontdekprogramma voor het eerste en tweede leerjaar van het voortgezet (speciaal) onderwijs, ontwikkeld door ASML, dat jongeren wil inspireren om te kiezen voor studie en werk in Techniek & Wetenschap. Scholen worden ondersteund door een StemUp coach en kunnen momenteel kiezen uit vier ondersteunende leerprogramma’s voor het bereiken van hun STEM ambitie.
Unieke programma’s voor unieke leerlingen
Marja: “De leerlingen op deze school spreken verschillende talen maar moeten het Nederlands nog onder de knie krijgen en variëren bovendien enorm in leeftijd, leerniveau en leerpotentie. Het programma is in zijn geheel niet talig en daarmee heel geschikt voor de doelgroep. Om er nog meer uit te halen, heeft Simone, begeleider van Junior IOT, een dag meegelopen op de school om meer gevoel te krijgen bij de leerlingen en hun leerproces. Samen met Sofie en de vakgroep techniek van de school hebben we vervolgens een aantal aanpassingen doorgevoerd in het programma, zoals een visueel stappenplan voor 3D-ontwerpen en kleinere klassen van maximaal 16 leerlingen.” Daarmee zijn de verschillen tussen de leerlingen niet meteen weg, maar een goede docent kan differentiëren. Joris: “Als een leerling het snel oppikt, eis ik daar meer van. ‘Heb je al tien lampjes aangesloten? Probeer er maar dertig.’ Ik vraag hem of haar ook om klasgenoten op weg te helpen. Uiteraard stimuleer je daarmee de sociale ontwikkeling, maar je vergroot ook weer het zelfvertrouwen door de succeservaringen die ze hebben.”
Doorgroeien
“Meester, waarom brandt dit lampje niet?”, vraagt Abash. ‘Zou je het ledje kunnen omdraaien en dan contact kunnen maken met de batterij? Of geven sommige kleuren wel licht samen en andere kleuren niet?’, klinkt de wedervraag. Een paar minuten later heeft iedereen door waar hem de kneep zit. “Mooi, ze weten nu hoe het werkt”, stelt de docent vast. “Dat ze tegen een probleem aanlopen en dat dan zelf weer oplossen, daar groeien ze van.”
Terwijl de man voor de klas uitlegt dat water kookt bij 100 graden, frituurvet bij 180 graden en de soldeerbout 3,5 keer zo warm is als het pannetje kokend water, pakt Sofie de draad weer op: “StemUp gaat om meer dan kennis en skills. Het gaat erom dat leerlingen zich bewuster worden van de wereld van techniek om hen heen en in veel gevallen motiveert het hen zich er meer in te verdiepen met eventueel een technische studiekeuze als gevolg. Het gaat ook zeker om probleemoplossend vermogen: in deze situatie zit ik, en dáár wil ik naar toe. Voor ISK-leerlingen is die kwestie veel dringender, want ze hebben zich nog maar net aangesloten op de school of ze stromen alweer uit naar een MBO-opleiding. Welke kant willen ze op? Wat hebben opleidingen en arbeidsmarkt eigenlijk te bieden? Ze zijn vaak wereldwijs maar weten nog maar weinig van hun kansen in Nederland. Daarom gaan we binnenkort met hen op bezoek bij bedrijven en MBO’s!”
Wordt vervolgd: ook van de oriëntatiedagen zal binnenkort nog een verslag verschijnen op deze site.
