Docenten als Bjorn brengen verbeelding in projecten die van nature technisch of rationeel zijn. Zij zorgen dat een concept als Stad van de Toekomst niet alleen over constructies gaat, maar ook over gevoel, identiteit, leefbaarheid en schoonheid.
De parallel met de Bijlmer was dan ook snel getrokken, niet alleen vanwege de honingraatstructuur die terugkomt in de kartonnen hexagonen waarmee de leerlingen werken, maar vooral vanwege de idealen van architect Le Corbusier. Een stadsplan dat symbool stond voor de toekomst, maar liet zien hoe groot de kloof kan zijn tussen ontwerp en werkelijkheid. Op meerdere vlakken zien we dat vraagstukken van vroeger opnieuw (of nog steeds) relevant zijn.
In de jaren dat de Bijlmer werd ontworpen tot aan de oplevering speelden vergelijkbare maatschappelijke thema’s: een groot tekort aan (betaalbare) woningen, geloof in technologie en planning als oplossing, tekorten aan arbeidskrachten in zorg en industrie en net als nu, een samenleving in beweging, met nieuwe groepen die hun plek zoeken.
Zo werd Suriname pas vijftig jaar geleden zelfstandig (1975). Vóór die tijd konden Surinamers uit de stedelijke middenklasse hun Nederlandse staatsburgerschap behouden door naar Nederland te verhuizen. Voor velen is Nederland dan ook niet “het buitenland”, maar een plek die diep in hun geschiedenis verankerd zit door slavernij, kolonisatie, familiebanden, taal, paspoorten en onderwijs.
Die verwevenheid maakt de relatie complex. En juist daar ligt de betekenis van de Bijlmer: een stad van de toekomst die een ander verhaal ging vertellen; over wie er wél kwam wonen, en hoe geschiedenis en toekomst elkaar daar opnieuw ontmoetten.
Een stad van de toekomst zegt dus altijd iets over wat we nú belangrijk vinden en is daarom onlosmakelijk verbonden met de tijdsgeest. Het is niet alleen een ontwerp voor later, maar ook een spiegel van de waarden van vandaag, van hoe we willen wonen, samenleven, zorgen en verdelen.
Bjorn, het creatieve brein achter dit project, maakte begin dit schooljaar het project tastbaar met magnetische hexagons: kleine eilandjes van kennis die samen de fundering van een stad vormen. Door de magneetjes kan er ook een doorlopende stroomkring worden gemaakt, een techniek die zich prachtig laat koppelen aan solderen, micro:bits of LED-verlichting binnen het project.
We stellen ons voor dat veel vakken hun eigen stukje kunnen bijdragen — van schaal en ontwerp bij wiskunde, tot het aanstippen van de begrippen fonctionnalité, unité, modernité of tonen van fragmenten uit de iconische film La Haine bij Frans, kolonialisme en stedelijk beleid bij geschiedenis, en verstedelijking, migratie en leefbaarheid bij aardrijkskunde en ga zo maar door.
We staan open voor ideeën van collega’s die zich herkennen in deze thema’s en willen meedenken over hoe hun vak kan bijdragen aan het project!
Dankzij de inzet van Wilco van Helteren (aardrijkskunde) en Karolien Putman (burgerschap) gaat de pilot Stad van de Toekomst dit schooljaar van start in klas 2 van het tweetalig onderwijs (TTO). Zij trappen het project af, een eerste verkenning waarin techniek, duurzaamheid en samenleving samenkomen. Hun ervaringen vormen straks de basis om het programma verder te verfijnen én meer vakken te enthousiasmeren.
Een belangrijke vernieuwing daarbij is de TechKAR, ontwikkeld door Roy Emmen van het TechLAB: een mobiele kar vol technische materialen van Micro:bits en soldeerbouten tot lasersnijder en karton. Zo rijdt techniek letterlijk het lokaal in, en kunnen docenten van verschillende vakken samen ontdekken wat er mogelijk is ín de klas.
Het zijn fantastische eerste stappen van bevlogen docenten die techniek verbinden met creativiteit en verbeeldingskracht. Als StemUp-coach ben ik trots om dit proces van dichtbij te mogen begeleiden!
